वांद्रे-कुर्ला संकुल येथील मुंबई बुलेट ट्रेन भूमिगत स्थानक ते महाराष्ट्र राज्यातील शिळफाटा दरम्यान 21 किमी लांबीचा भारतातील पहिला भूमिगत/समुद्राखालील बोगदा बांधण्यात येत आहे. बोगद्याच्या 21 किमीपैकी 16 किमी टनेल बोरिंग मशिनद्वारे तर उर्वरित 5 किमी एनएटीएमद्वारे आहे. यात ठाणे खाडीतील ७ किलोमीटर च्या समुद्राखालील बोगद्याचाही समावेश आहे.
खालील ठिकाणी बांधकाम सुरू झाले आहे: (ग्राफिक संलग्न)
एडीआयटी (याव्यतिरिक्त चालित इंटरमीडिएट टनेल) पोर्टल: 394 मीटर लांबीचा एडीआयटी बोगदा मे 2024 मध्ये (रेकॉर्ड वेळ 6 महिन्यांपर्यंत) आधीच पूर्ण झाला आहे. यामुळे शिळफाटा व्यतिरिक्त खोदकामासाठी दोन अतिरिक्त एनएटीएम चेहऱ्यांची सोय झाली आहे. या अतिरिक्त प्रवेशामुळे 1,111 मीटर (1562 मीटरपैकी बीकेसी/एन1टीएमच्या दिशेने 622 मीटर आणि 1628 मीटरपैकी अहमदाबाद/एन२टीएच्या दिशेने 489 मीटर) बोगद्याचे काम पूर्ण झाले आहे.
11 मीटर x 6.4 मीटर आकाराचे एडीआयटी बांधकाम आणि ऑपरेशनदरम्यान मुख्य बोगद्यापर्यंत थेट वाहनांना प्रवेश देईल आणि आपत्कालीन परिस्थितीत स्थलांतर प्रक्रियेच्या उद्देशाने देखील वापरले जाऊ शकते.
मुंबई एचएसआर स्थानक बांधकाम साइटवर शाफ्ट 1: शाफ्ट खोली 36 मीटर, खोदकाम सध्या सुरू आहे
विक्रोळीतील शाफ्ट 2 : 56 मीटर खोलीचे काम पूर्ण झाले आहे.या शाफ्टचा वापर दोन वेगवेगळ्या दिशांमध्ये दोन टनेल बोरिंग मशिन खाली करण्यासाठी केला जाईल, एक बीकेसीच्या दिशेने आणि दुसरी अहमदाबादच्या दिशेने.
सावली (घणसोलीजवळ) येथील शाफ्ट 3 : 39 मीटर खोलीचे काम पूर्ण झाले आहे.
शिळफाटा येथील बोगदा पोर्टल : हा बोगद्याचा एनएटीएम टोक आहे. पोर्टलचे काम पूर्ण झाले असून आतापर्यंत 1628 मीटर (एन3टीएम) पैकी 602 मीटर बोगद्याचे काम पूर्ण झाले आहे.
बोगदा खोदाईच्या कामात घेतली जात आहे खबरदारी
- बोगद्याच्या आत पुरेसे व्हेंटिलेशन सुनिश्चित केले जात आहे, बोगद्याच्या ठिकाणी सुरक्षित आणि हवेशीर मनुष्यबळ सुनिश्चित केले जात आहे
- राज्य सरकारच्या निर्देशानुसार खोदलेल्या सर्व साहित्याची विल्हेवाट लावली जात आहे
- बोगद्याच्या ठिकाणांभोवतीच्या वास्तू/इमारतींवर सातत्याने लक्ष ठेवले जाते
- बांधकाम स्थळांवर आणि आजूबाजूला झुकणे, बसवणे, कंपन, भेगा आणि विकृतीचे निरीक्षण करण्यासाठी इनक्लिनोमीटर, कंपन मॉनिटर्स, ग्राउंड सेटलमेंट मार्कर, टिल्ट मीटर इत्यादी विविध प्रकारची भू-तंत्रज्ञान उपकरणे बसवण्यात आली आहेत.
उत्खनन आणि बोगदा खोदणे यासारख्या चालू असलेल्या भूमिगत कामांना किंवा जागेच्या सभोवतालच्या संरचनांना कोणताही धोका नाही याची खात्री करण्यात ही उपकरणे महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
बोगद्याच्या अस्तरासाठी कास्टिंग यार्ड :
महापे येथे 16 किमी च्या टीबीएम भागासाठी बोगदा अस्तरीकरण करण्यासाठी डेडिकेटेड कास्टिंग यार्ड कार्यरत आहे. 77,000 सेगमेंटमध्ये 7,700 रिंग्स तयार करण्यात येणार आहेत. बोगद्याच्या अस्तरासाठी विशेष रिंग सेगमेंट टाकण्यात येत आहेत, प्रत्येक रिंगमध्ये नऊ वक्र विभाग आणि एक मुख्य विभाग आहे, प्रत्येक विभाग 2 मीटर रुंद आणि 0.5 मीटर (500 मिमी) जाडीचा आहे.
उच्च संरचनात्मक अखंडता आणि दीर्घकालीन टिकाऊपणा सुनिश्चित करण्यासाठी उच्च-सामर्थ्य एम70 ग्रेड काँक्रीटचा वापर केला जात आहे. ठाणे जिल्ह्यातील महापे येथे 11.17 हेक्टर क्षेत्रावर कास्टिंग अँड स्टॅकिंग यार्ड उभारण्यात आले आहे. यार्डात साच्यांचे नऊ संच असतील, प्रत्येकी दहा तुकडे असतील.
इतर तपशील:
- सेगमेंट कास्ट केल्यानंतर स्टीम क्युरिंगची व्यवस्था. उपचार कंपाऊंडसह अंतिम उपचार.
- प्रत्येक रिंगमध्ये स्टील मजबुतीकरणाचे प्रमाण: 4.368 मेट्रिक टन
- प्रत्येक रिंगमधील काँक्रीटचे प्रमाण : 39.6 क्युम
- जीएफआरपी (ग्लास फायबर रिइन्फोर्समेंट पॉलिमर) बारचा वापर किनाऱ्यावरील क्रॅकिंग नियंत्रित करण्यासाठी
- अंगणात बॅचिंग प्लांट: 3 इंच. प्रत्येकी क्षमता: 69 घन/तास.
- यार्ड येथील अत्याधुनिक क्यूए-क्यूसी लॅबमध्ये टिकाऊपणा पॅरामीटर तपासण्याची सुविधा आहे.
कास्टिंग ऑपरेशन्स स्वयंचलित आणि यांत्रिकीकरण करण्यासाठी यार्डविविध क्रेन, गॅन्ट्री आणि मशीनसह सुसज्ज आहे, ज्यामुळे सेगमेंटच्या कास्टिंग आणि स्टॅकिंग दरम्यान उच्च-गुणवत्तेची खात्री सुनिश्चित होते. याशिवाय या सुविधेमध्ये कास्टिंग शेड, स्टॅकिंग एरिया, बॅचिंग प्लांट आणि स्टीम क्युरिंग एरियाचा समावेश असेल.
