નેશનલ હાઇ સ્પીડ રેલ કોર્પોરેશન લિમિટેડ (NHSRCL) એ રેલ ઉદ્યોગ દ્વારા ઉભા કરાયેલા પ્રશ્નોના નિરાકરણ માટે લક્ષ્યાંકિત અને લાગુ સહયોગી સંશોધન હાથ ધરવા અને ગ્રાહકોની સંતોષ સુનિશ્ચિત કરીને રેલવે સલામતી, વિશ્વસનીયતા, ઉત્પાદકતા, કાર્યક્ષમતા અને ટકાઉપણું વધારવા માટે હાઇ સ્પીડ રેલ ઇનોવેશન સેન્ટર ટ્રસ્ટ (HSRIC) ની રચના કરી. ટ્રસ્ટની નોંધણી 22મી જાન્યુઆરી 2019ના રોજ કરવામાં આવી હતી.
ટ્રસ્ટનો ઉદ્દેશ્ય ભારતીય ટેકનિકલ ક્ષમતાઓનો લાભ લેવા અને હાઇ સ્પીડ રેલ્વેના સંબંધિત ક્ષેત્રોમાં સ્વદેશી ક્ષમતાઓ વિકસાવવાનો છે જેથી હાઇ સ્પીડ રેલ્વેના તમામ પાસાઓમાં વ્યાવસાયિક કુશળતા વિકસાવી શકાય જેથી નવીન, સ્વદેશી, ખર્ચ અસરકારક ઉકેલો, તકનીકી માર્ગદર્શન, વ્યૂહાત્મક વિશ્લેષણ, સલાહ પ્રદાન કરી શકાય. ભારતીય રેલ પરિવહન ઉદ્યોગ નોંધપાત્ર પડકારો અને તકો અને પર્યાવરણને અનુકૂળ અને પર્યાવરણીય રીતે ટકાઉ ઉકેલો પર. તે ભારતમાં HSR ચોક્કસ ધોરણોના વિકાસમાં પણ ફાળો આપે છે.
એચએસઆર ઇનોવેશન સેન્ટરનું સંચાલન એનએચએસઆરસીએલના મેનેજિંગ ડિરેક્ટરની અધ્યક્ષતામાં બોર્ડ ઓફ ટ્રસ્ટીઝ દ્વારા કરવામાં આવે છે અને એક્ઝિક્યુટિવ કાઉન્સિલ દ્વારા સમર્થિત છે, જેને હાલમાં ચાલી રહેલા આરએન્ડડી પ્રોજેક્ટ્સની પ્રગતિની સમીક્ષા કરવા માટે સલાહકાર પરિષદ દ્વારા સહાય કરવામાં આવે છે તેમજ ઇનોવેશન સેન્ટર દ્વારા હાથ ધરવામાં આવનાર પ્રોજેક્ટ્સના પ્રકાર પર વિચાર-વિમર્શ કરવામાં આવે છે. એડવાઇઝરી કાઉન્સિલમાં IIT, યુનિવર્સિટી ઓફ ટોક્યો અને JR ઇસ્ટ જેવી ભારત અને વિદેશની ઉદ્યોગ, શૈક્ષણિક અને સંશોધન સંસ્થાઓના પ્રતિષ્ઠિત વ્યક્તિઓનો સમાવેશ થાય છે. ટ્રસ્ટે ભંડોળ, સંશોધન પ્રોજેક્ટના અમલ વગેરે માટે સહયોગી અભિગમ અપનાવ્યો છે.
હાલમાં, ઇનોવેશન સેન્ટર ટ્રસ્ટ ભારતમાં શૈક્ષણિક/સંશોધન સંસ્થાઓના સહયોગથી વિવિધ પ્રવાહોમાં નીચેના પ્રોજેક્ટ્સનો અમલ કરી રહ્યું છે.
1. ડિઝાઇન, સિવિલ અને બિલ્ડીંગ્સ: એચએસઆર અને રેલવે એપ્લિકેશન્સ માટે રિઇન્ફોર્સ્ડ અર્થ (આરઇ) રિટેનિંગ વોલ અને આરઇ એબ્યુટમેન્ટ્સનો વિકાસ તથા હાઇ-સ્પીડ રેલવે (એચએસઆર) વાયડક્ટ ડિઝાઇનનાં ઓપ્ટિમાઇઝેશન પર અન્ય એક પ્રોજેક્ટ.
2. ઇલેક્ટ્રિકલ: પાવર સપ્લાય સિસ્ટમ અને OHE (ઓવરહેડ ઇક્વિપમેન્ટ) ની ડિઝાઇન માન્યતા માટે સ્વદેશી સિમ્યુલેશન મોડલ વિકસાવવું
3. ટ્રેક: હાઇ સ્પીડ રેલ્વે ટ્રેક માટે સિમેન્ટ ડામર મોર્ટાર (CAM) પર વિગતવાર અભ્યાસ
સ્વદેશી ક્ષમતાઓના વિકાસ અને ખર્ચ-અસરકારક ઉકેલો દ્વારા ભારતીય તકનીકી ક્ષમતાઓનો લાભ આપીને હાઇ સ્પીડ રેલ ટેકનોલોજીના સંબંધિત ક્ષેત્રોમાં સંશોધન, વિકાસ હાથ ધરવા જેથી રેલ્વે પરિવહન, સુખી સમાજ અને આત્મનિર્ભર રાષ્ટ્રમાં ફાળો આપી શકાય.
છ ઉદ્દેશો છે:
i. રેલ્વે ઉદ્યોગના સહભાગીઓ અથવા અન્ય કંપનીઓ દ્વારા ઉભા થયેલા પ્રશ્નોના નિરાકરણ માટે લક્ષ્યાંકિત, લાગુ સહયોગી સંશોધન હાથ ધરવું જેથી ગ્રાહકોની સંતોષની ખાતરી કરવામાં રેલ્વે સલામતી, વિશ્વસનીયતા, ઉત્પાદકતા, કાર્યક્ષમતા અને ટકાઉપણું વધારવામાં આવે.
ii. ભારતીય તકનીકી ક્ષમતાઓનો લાભ લેવા અને આનુષંગિકતા સહિત હાઇ સ્પીડ રેલ્વેના સંબંધિત ક્ષેત્રોમાં સ્વદેશી ક્ષમતાઓ વિકસાવવી.
iii.સ્વદેશી ઉકેલોનું મૂલ્યાંકન અને માન્યતા આપવા અને નૈતિક રીતે ઉપલબ્ધ શ્રેષ્ઠ વિજ્ઞાનનો ઉપયોગ કરવા માટે જરૂરી પરીક્ષણ માળખા અને કુશળતા વિકસાવવા.
iv. આજના અને ભવિષ્યમાં નોંધપાત્ર પડકારો અને તકો અંગે ભારતીય રેલ્વે પરિવહન ઉદ્યોગને નવીન, સ્વદેશી, ખર્ચ અસરકારક ઉકેલો, તકનીકી માર્ગદર્શન, વ્યૂહાત્મક વિશ્લેષણ, સલાહ પ્રદાન કરવા માટે હાઇ સ્પીડ રેલ્વેના તમામ પાસાઓમાં વ્યાવસાયિક કુશળતા વિકસાવવી.
v. ભારતમાં એચએસઆર ના વિશિષ્ટ ધોરણોના વિકાસમાં ફાળો આપવો.
vi. પરિવર્તનશીલ પર્યાવરણીય સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપવા અને પર્યાવરણમિત્ર એવી અને પર્યાવરણને ટકાઉ ઉકેલો પ્રદાન કરવા.